Vajinismus psikolojik nedenli cinsel ağrı sebebidir. Ağrı durumu yapısal ve psikolojik sorunlara bağlı olarak gelişebilir. Vajinismus problemi psikolojik cinsel ağrı nedenidir.
Cinsel ilişkide ağrı, acı, batma gibi istenmeyen hislerin yaşanması tıbbi sözlükte "disparoni" (dyspareunia) olarak da geçmektedir. Nedenleri arasında organik (fiziksel) ve psikolojik etkenler yer almaktadır.
Cinsel ilişkide ağrının kesin tanısı cinsel tedaviler konusunda deneyimli bir jinekolog tarafından yapılan ve yalnızca birkaç dakika süren basit bir jinekolojik muayene sırasında konulur. Ayrıca ağrının görüldüğü yerin, türünün ve nedeninin belirlenmesi de bu muayene ile olmaktadır. Bu yüzden sorunu yaşayan bayanlara önerimiz, tedaviye başlamadan önce iyi bir araştırma yapıp, doğru merkezlerde tedaviye başlamaları gerektiğidir.
Jinekolojik muayenelerinde hiç bir organik neden bulunamayan ve her şeyi normal olarak gözüken hastalardaki disparoni nedeni psikolojiktir ve bu sorun daha çok kadının bilinçaltını etkileyen psikolojik etkenler ile ilişkilidir.
Yüzeyel disparoniler psikolojik ve organik nedenli olabilir.
Vajinismus psikolojik nedenli cinsel ağrı sebebidir. Cinsel ilişkide ağrı durumu yapısal ve psikolojik sorunlara bağlı olarak gelişebilir. Özellikle vajinismus problemi psikolojik cinsel ağrı nedenidir. Kontrol dışı vajinal kasılmaların tam olarak geçmemesine bağlı olarak ilişki sırasında ağrı, acıma gibi hisler görülebilir. Bu durumda tedavi için bilişsel davranışsal tedavi yöntemleri uygulanmaktadır.
Cinsel ilişki ağrısında psikolojik nedenlerin altında yer alan diğer nedenler arasında vajinismus problemi haricinde; hamilelik endişesi, cinsel isteksizlik, cinsel uyarılma sorununa bağlı vajinal kuruluk, partner ile ilgili uyumsuzluklar, cinsellikle ilgili yanlış veya eksik bilgiler de yer almaktadır.
Cinsel ilişkide ağrı sorunu nedenleri arasında en sıklıkla organik yani psikolojik olmayan, yapısal (fiziksel) sebepler yer almaktadır. Bu yapısal sorunların bir kısmı sonradan ortaya çıkmış, bazıları da önceden beri vardır.
Vulvar Vestibulit Sendromu (VVS) Vulva ile vajina arasında hymen (kızlık zarı) bitişiğinde kalan bölgede kızarıklık ve ağrıya karşı hassasiyet ile kendisini gösteren bir durumdur. Vulvar Vestibulit Sendromu (VVS) problemi taşıyan kişiler partnerleri ile cinsel ilişki sırasında aşırı derecede ağrı şikâyeti ile karşı karşıyadır. Yaşadıkları acı keskin bir acıdır.
Vulvar Vestibulit Sendrom (VVS) ağrılı cinsel birleşmede en sık olarak görülen organik (fiziksel) nedenlerin başında gelmektedir. Vulvar Vestibulit Sendromda ağrı yüzeyseldir, yani vajina girişindedir. Nedeni net olarak bilinmemektedir. Bu sorunun teşhisi ancak jinekolojik bir değerlendirme sonucunda yapılabilir. Tedavisi ise 10-15 dakika kadar kısa süren basit cerrahi bir işlemle o bölgenin yüzeyel şekilde deri kısmının çıkarılmasıdır.
Vajina içindeki iltihabi rahatsızlıklara verilen genel isimdir. En sık vajinit nedenleri arasında mantar enfeksiyonları (özellikle Candida albicans, Candida Glabrata),Trichomanas ve diğer parazit enfeksiyonları, Gardnerella enfeksiyonları (= Gardnerella vajiniti, non-spesifik vajinit, Bacterial vaginosis) sayılabilir.
Kadınlarda dış genital bölgeye “vulva” adı verilmektedir. Vulvanın mikrobiyal (enfeksiyöz) ve mikrobial olmayan (enflamatuar, yangısal) problemlerine "vulvit" denir ve bu durumda da cinsel ilişki sırasında ağrı oluşabilir.
Vulvanın enfeksiyöz durumları arasında candida vulviti (mantar enfeksiyonları),herpes tip 2 (genital uçuk),HPV (genital siğil) enfeksiyonları yer almaktadır. Vulvanın enfeksiyöz olmayan (enflamatuar) patolojileri arasında lichen sclerosus, sedef hastalığı (psöriazis) ve egzemalar yer almaktadır.
Lichen sclerosus dış genital alanda atrofi (küçülme) ile kendisini gösteren yangısal bir hastalıktır.
Doğumsal veya hormonal bir takım nedenler sonucunda vajen ve vulva normalden küçük olabilir, bu durumda da ilişki ağrılı olabilmektedir.
Kadınlarda hipofizden salgılanan prolaktin hormonu (süt hormonu) fazlalığında (hiperprolaktinemi) ve doğumdan sonraki emzirme dönemlerinde vajinal ıslaklıktaki azalmaya bağlı olarak ilişki problemli hale gelebilir. Cinsel isteksizlik, depresyon ve kişiye bağlı bünyesel özellikler sonucunda da vajenin kayganlığını sağlayan sekresyonların (salgıların) az olması ile gelişen vajinal kuruluk yüzeyel disparöniye sebep olabilir.
Menopozdaki kadınlarda vajen epitelinin sağlamlığını ve kayganlığını sağlayan estrojen hormonu eksikliği nedeni ile disparoni şikâyeti olmaktadır. Bu problem, menopozal hormon tedavisi ile kolaylıkla düzelebilmektedir. Çünkü menopoz sonrasındaki kadınlara östrojen verilmesi vajina ve klitoristeki kan akımını artırır.
Yaşlanma ve menopoz sonucu sıklıkla karşılaşılan diğer cinsel yakınmalar istek kaybı, ağrılı cinsel birleşme, cinsel cevabın azalması, orgazma ulaşmada zorluk (anorgazmi) ve genital duyarlığın azalmasıdır. Ayrıca testosteron düzeylerinde menopoz sonrası dönemlerdeki azalmalar cinsel uyarılmada, libido ve orgazmdaki azalmalara neden olmaktadır.
Yapılan vajinal daraltma operasyonları, vajinal histerektomi (rahmin alttan çıkarılması) operasyonları, idrar torbası sarkması durumunda yapılan ameliyatlar (kolporafi) ve rektum (barsağın son kısmı) sarkması için yapılan operasyonlar sonrasında da disparoni görülmektedir.
Normal doğum sırasında bebeğin başının rahat çıkması için yapılan kesilere "epizyotomi" veya "epizyo kesisi" adı verilir. Epizyotomi kesileri uygun şekilde onarılmazsa ilerleyen zamanlarda ilişki sırasında problem yaşanmasına sebebiyet verebilir.
Kızlık zarının kalın veya yüksek kenarlı olması durumunda da cinsel ilişki ağrılı olabilmektedir.
Derin disparoni, vaginaya penisin tam olarak girmesinden sonra alt kasık veya karın bölgelerinde ağrı hissedilmesidir. Genellikle jinekolojik hastalıklara bağlıdır. Rahim, yumurtalık, tüpler ve alt karın bölgesi ile ilişkili hastalıklar derin disparoniye neden olabilmektedir. Derin disparoniye yol açan nedenler aşağıda sıralanmıştır.
Batın içinde yapışıklıklarla giden bir hastalıktır. Endometriosis ilişki sırasında ağrı, sancılı adet görme (dismenore) ve infertilite (gebe kalamama) gibi problemlere yol açabilen bir rahatsızlıktır. Kesin tanısı laporoskopi ile konur.
Mesane (idrar kesesinin) enfeksiyonudur. Sık ve ağrılı idrara çıkma, idrar yaparken yanma ve sızlama ile birlikte cinsel ilişki sırasında ağrı hissetme gibi semptomlar (bulgular) sistit ile uyumludur. Intertitial (İntertisyel) sistit de ilişki sırasında ağrıya neden olabilir.
Rahmin kas dokusundan türeyen myomlar büyüklük ve yerleşimlerine göre ilişki sırasında ağrılara neden olabilir.
Yumurtalıklardan köken alan kistler ilişki sırasındaki travmalara bağlı olarak kasık bölgesinde ağrılara sebep olabilmektedir.
Rahim içi zarının iltihabi durumları (endometrit),tüplerin enfeksiyonları (salpenjit, adneksit) veya yumurtalıkların enfeksiyonları (ooforit) gibi durumlarda da cinsel ilişki ağrılıdır. Tüm bu enfeksiyonların genel adı PIH (Pelvik iltihabi hastalık veya Pelvik inflamatuar hastalık) olarak geçmektedir. Basit bir jinekolojik muayene ve laboratuvar testleri ile kesin tanı konulabilmektedir.
Ağrılı cinsel ilişki nedenlerinin tam olarak saptanması önemlidir. Çünkü ona göre bir tedavi yöntemi belirlenecek ve tedaviye başlanacaktır. O yüzden hastanın ilk kabulünde jinekolog doktor tarafından yapılan jinekolojik muayene son derece önemlidir.
Ağrılı cinsel ilişki nedeni veya nedenleri tam olarak saptandıktan sonra bireye özgü uygulanan tedavi yöntemleri ile çok kısa sürede kalıcı tedavi sağlanabilmektedir. Tedaviler psikolojik destek terapilerinden, ilaç tedavilerine veya cerrahi yöntemlere kadar çok fazla değişkenlik gösterebilir. Bazen sorun hem fiziksel hem de psikolojik orijinlidir ve kombine tedavilere ihtiyaç duyulur.
Disparoni (cinsel birleşmede ağrı) cinsel tedaviler konusunda deneyimli bir jinekolog tarafından tedavi edilebilen bir cinsel işlev bozukluğudur. Daha önce belirtildiği gibi doğru tedavinin uygulanabilmesi için kesin nedenin saptanmasında ve nedene yönelik tedavi uygulanması esastır. Bu nedenle de ilk jinekolojik değerlendirmenin önemi büyüktür. Tedavilerde bir takım ilaç tedavileri, cerrahi müdahaleler, gerekli durumlarda yapılan bazı ameliyatlar ve psikolojik destek tedavileri yer almaktadır.
Vajinismus TedavisiCinselliği Ertelemeyin! Özğürleşin
VAJİNİSMUS TEDAVİSİ
