Vajina bir kadında bulunan her yönü ile eşsiz bir organdır. Gerek anatomik yapısı, gerek de fonksiyonu açısından pek çok mükemmelliklere sahiptir.
Kadınlarda özellikle menopoz döneminde daha sık olarak izlenen, ancak tüm zamanlarda görülebilen, cinsel problemlere neden olabilen vajinal kuruluk problemi, nedenleri ve tedavisi.
Vajinal kuruluk; vajinanın cinsel ilişki sırasında yeterince ıslanamaması ve kayganlaşmasının normalden az olması durumudur. Sık rastlanılan ve kişilerin hayatlarını olumsuz etkileyen bir problemdir. Vajinal kuruluk ile ilgili bilgilere geçmeden önce “vajina” anatomisiyle ilgili bazı bilgiler aktaralım.
Vajina, bir kadında bulunan her yönüyle eşsiz bir organdır. Gerek anatomik yapısı gerekse fonksiyonu açısından pek çok mükemmellik taşır. ‘Vagen’, ‘vajen’ veya ‘vagina’ gibi isimlerle de anılır. Cinsel ilişkinin gerçekleştiği, aynı zamanda adet kanının dışarıya atıldığı ve doğum eyleminin gerçekleştiği bir transfer organıdır.
Vajina, 8-10 santimetre uzunluğunda bir bağ ve kas grubundan oluşmaktadır. Alt ve üst duvarları normalde birbirine bitişik halde duran bu organ, doğum sırasında veya penisin girişi ile birlikte adeta bir "akordeon" gibi hem enlemesine hem de boylamasına açılarak esner ve genişler. Bu sayede doğum sırasında başı yaklaşık 9-10 cm, gövdesi 50-52 cm, ağırlığı ortalama 3500-4000 gram olan bir bebek çıkabilir. Aynı şekilde cinsel ilişki sırasında genişleyerek 16-18 cm'lik bir penisi tamamen içine alabilir.
Vajinal duvarların tırtıklı yapısı sayesinde, penisin her giriş çıkışında cinsel haz artmaktadır. Eğer vajina yalnızca düz bir kanaldan ibaret olsaydı hem kadının hem de erkeğin cinsel penetrasyon sırasında bu kadar zevk alması mümkün olamayacaktı.
“Vajinal kayganlaşma” veya “ıslanma” durumu “vajinal lubrikasyon” olarak bilinir. Vajinal kanal içinde yağ ve ter bezleri bulunmadığından lubrikasyon farklı şekillerde sağlanır. Cinsel ilişkide kayganlık:
Vajinal kayganlık sağlayan bu salgılarda AIDS veya Hepatit B ve C gibi bazı virüsler de bulunabilir. Bu nedenle cinsel ilişki sırasında dikkatli olunmalı ve hastalık riskini azaltmak için kondom kullanılmalıdır.
Vajina kanalı içinde yağ ve ter bezleri yoktur. Ancak “vestibulum” adı verilen giriş kısmı yağ ve ter bezleri açsından oldukça zengindir. Bu bezler arasında en sık bilinenler, hemen giriş kısmında sağlı sollu olarak yerleşen “Bartholin” bezleriyle üstte, idrar deliği çevresinde bulunan “Skene” bezleridir.
Her iki grup bezin görevi de özellikle cinsel ilişki sırasında vajinal bölgenin kayganlığını sağlamaktır.
Bartholin Bezleri: Vajinanın hemen giriş bölgesinde saat 5 ile 7 hizasında yer alan iki adet bezdir. Bu bezlerin temel işlevi cinsel ilişki sırasında kayganlaşmayı sağlayarak ilişkinin rahat ve keyifli bir şekilde gerçekleşmesini sağlamaktır. Bazı durumlarda, özellikle enfeksiyonlara bağlı olarak bartholin bezlerinin kanalı tıkanır ve vestibulum boşluğuna salgıları atılamaz. Böylelikle bez şişerek “bartholin bezi kisti” gelişir. Genelde olay tek taraflıdır. Bu kistlerin mikroorganizmayla enfekte olması ise oldukça ağrılı “bartholin bezi absesi” ne yol açar. Her iki durumda da bartholin bezi boşaltılır veya çıkarılabilir. Bartholin bezinin birisinin veya ikisinin birden çıkarılması kadınlarda vajinal kuruluk yapmaz, çünkü genital bölge salgı bezleri açısından oldukça zengin bir alandır.
Skene Bezleri: Kadınlarda Skene bezleri vajinanın üst duvarında, 2-3 cm içeride yer alır. Bu bezlerin ürettiği salgılar idrar deliğinin etrafından dışarı atılarak vajinal girişin ıslanmasını sağlar. Skene bezlerinin yoğunlaştığı bu bölgenin vajinanın diğer yerlerinden daha hassas olduğu ve orgazm fonksiyonunda rol oynadığı bilinmektedir. Bu bölge "G noktası" (G spot) olarak adlandırılır. Günümüzde G spot, genital PRP veya hyaluronik asit enjeksiyonları ile daha hassas hale getirilebilir. Bu şekilde cinsel haz ve orgazm oldukça kolaylaşabilir.
Cinsel ilişki sırasında beyinde alınan uyarılar omurilik kanalı ile genital bölgeye inerek bu bölgedeki kan damarlarında genişlemeye neden olur. Cinsel uyarılma olarak bilinen bu durum erkeklerde de benzer şekilde gerçekleşmekte ve penis ereksiyonu sağlanmaktadır.
Vajinadaki kan damarlarının genişlemesi (vazodilatasyon) hem genital bölgenin şişmesine hem de bu damarların içinden sıvının vajina içine akmasına neden olur. “Vajinal transudasyon” olarak bilinen bu durum da vajinal kayganlığı oldukça arttırmaktadır.
Rahim ağzı bezleri, tıbbi ismi ile “endoservikal kanal bezleri” de beyinden alınan uyarılar sonucunda (cinsel uyarılmayla) aktive olarak salgı üretirler. Buradaki salgılar cinsel ilişkiyle atılan spermlerin depo alanı olarak da işlev gördüğünden son derece önemli bir role sahiptir. Özellikle kısırlık tedavilerinde bu bölgedeki salgı bezlerinin iyi çalışması gebelik oluşumunu kolaylaştırmaktadır. Diğer taraftan bir tıkaç gibi rahim ağzını kapatarak vajina içindeki mikropların rahim içine ulaşmasını da engellemek şeklinde görevleri de vardır.
Endoservikal bezler cinsel ilişkide salgıladıkları salgılarla ilişkiyi oldukça konforlu kılar. Ayrıca adet dönemine göre de farklı yapılarda salgılar üretirler; örneğin ovülasyon döneminde yumurta akı gibi uzayan akıntıların kaynağı bu rahim ağzı bezleridir.
Kadınlarda rahim ağzı, vajina kanalı ve vajina girişi salgı üretimi açısından oldukça fonksiyoneldir. Diğer taraftan dışta, vajina girişini kapatan iç dudaklar da vajinayı kuruluktan korur. Tıbbi ismi ile “labia minora” olarak bilinen iç genital dudaklar yağ ve ter bezlerinden oldukça zengindir. Bu nedenle genital bölgenin nemlenmesi hiç bitmez.
Vajinal kuruluğun hormonal, dönemsel, tıbbi, psikolojik, cinsel, çevresel ve yaşa bağlı nedenleri mevcuttur.
Menopoz: “Menopozal genitoüriner sendrom” kadınlarda menopoz dönemiyle başlayan genital, üriner (işeme),cinsel ve yaşamsal sıkıntıların artmasını tanımlayan yeni bir terimdir. Menopozal genitoüriner sendromun en önemli semptomlarından birisi de vajinal kuruluk şikayetidir.
Menopoz döneminde yumurtalık rezervinin tükenmesi, estrojen hormon düzeylerinin azalması vajinal kuruluğun en sık sebepleri arasındadır. Estrojen hormonu düşünce vajinanın epiteli incelir ve kurumaya başlar. Diğer taraftan yumurtalıklardan salgılanan ve cinsel dürtüyü arttıran testosteron hormonunun azalması da cinsel isteksizlik problemine yol açarak problemi daha da büyütmektedir.
Emzirme Dönemi: Doğum sonrasında ve emzirme sırasında süt hormonu olarak da bilinen “prolaktin” hormonu artar, bu da östrojen üretimini baskılayarak vajinal kuruluğa yol açabilir. Fizyolojik olan bu durum emzirmeden sonra geçicidir.
Doğum Kontrol Hapları: Ağız yoluyla alınan doğum kontrol hapları gibi bazı hormonal doğum kontrol yöntemleri, östrojen seviyelerini düşürerek vajinal kuruluğa yol açabilir. Ayrıca içeriğindeki progesteron hormonu da vajinal dokularda nemin azalmasına neden olur.
Yumurtalık Rezervinin Azalması: Erken menopoz 40 yaşlarından önce yumurtalık rezervinin azalması ve düşük östrojen seviyeleri nedeniyle kuruluk sebebidir.
Diyabet: Diyabet (şeker) hastalığı damar ve sinir hasarına yol açarak vajinal nemlenmenin azalma sebebidir.
Sjögren Sendromu: Sjören sendromu otoimmün bir hastalık olup, sıvı üretiminin azalması nedeniyle vajina ve tükürük bezlerinde kuruluğa neden olur.
Tiroid Hastalıkları: Tiroid bezinin hastalıkları; tiroidin az çalışması (Hipotiroidizm) veya fazla çalışması (Hipertiroidizm),hormonal dengeyi bozabilir ve vajinal nemi etkileyebilir.
Hipofiz Adenomları: Hipofiz bezi adenomları, hipofiz bezinden köken alan iyi huylu tümörlerdir. Salgıladıkları prolaktin hormonu nedeniyle kadınlarda memelerden süt gelmesi (galaktore),estrojen düşüklüğüne bağlı adet görememe ve vajinal sulanmanın azalmasına neden olabilmektedir.
Vajinal Enfeksiyonlar: Vajinal enfeksiyonlar vajina florasını olumsuz yönde etkileyerek kuruluğa neden olabilmektedir. Ayrıca cinsel ilişkide ağrı sorununa neden olarak da ıslanmanın yeterli düzeyde olmamasına neden olmaktadır.
Vajinal Floranın Bozulması: Farklı nedenlerle vajinal floranın bozukluğu vajina içindeki laktobasillerin sayısının azalmasına, PH’ın değişmesine yol açmaktadır. Laktobasiller vajinanın asidik PH’ını sağlayan ve enfeksiyonlara karşı koruyan yararlı mikroorganizmalardır. Vajinal floranın bozulması bu bölgenin bağışıklık sistemini de yavaşlatarak vajinal epitelin yenilenmesini geciktirmekte, bu da vajinal kuruluğa neden olmaktadır.
Antidepresanlar ve Antihistaminikler: Özellikle selektif serotonin geri alım inhibitörleri (SSRI'lar),antihistaminikler ve dekonjestanlar gibi bazı ilaçlar, vajinanın doğal kayganlığını azaltabilir. Özellikle sık kullanılan antidepresanlar vajinal kuruluk ile birlikte libido kaybına da yol açabilmektedir. Antidepresanlar beyin omurilik sıvısında “serotonin” hormonunu arttırarak bizi mutlu ederken, cinsel isteği azaltmaktadır. Çünkü serotonin cinsellik üzerine negatif etkidedir.
Kemoterapi ve Radyasyon: Kanser tedavileri olan kemoterapi ve radyasyon terapisi de östrojen seviyelerini düşürebilir ve vajinal kuruluğa yol açabilir. Ayrıca kanserin psikolojik etkileri de depresyona yol açarak cinsellik üzerine negatif etki oluşturur.
Stres ve Anksiyete: Stres, anksiyete ve depresyon gibi psikolojik faktörler, kanda “kortizol” hormonu seviyesini arttırır. Kortizol de estrojen hormonunu baskılayarak cinsel uyarılmayı ve kayganlığı azaltabilir.
Depresyon: Depresyon cinsel isteği azaltır, cinsel eylemleri azaltma sebebidir, uyarılma problemi de yaşayan bu hastalar ıslanma ile ilgili ciddi sorunlarla karşı karşıya kalırlar.
Sigara Alışkanlığı: Sigara içmek vajinadaki dokulara zarar verir, kanın oksijenlenmesini azaltır, nemliliği azaltır.
Aşırı Alkol Alışkanlığı: Alkol tüketimi estrojen üretimini baskılayarak cinsellik üzerine negatif etki oluşturur, vajinanın ıslaklığını da azaltır.
Vajinal Duş: Vajinanın içinin suyla veya sabunla yıkanması buradaki laktobasillere zarar verecek ve florayı bozacaktır. Vajinanın içi asla su veya sabunla yıkanmamalıdır.
Vajinal Tamponlar veya Fitiller: Uzun süreli bir alışkanlık şeklinde vajina içine uygulanan tamponlar ve fitiller vajinanın florasını bozarak kuruluk sorununa yol açabilmektedir.
Cinsel Uyarılma Bozukluğu: Cinsel uyarılma bozukluğu, vajinal kuruluğun psikolojik nedenleri arasında birinci sırada gelir. Yeterince uyarılma olmaması, ön sevişmenin kısa tutulması, partner ile ilgili uyuşmazlıklar ve kişinin kendisine bağlı nedenlerden ötürü cinsel uyarılma bozukluğu gelişebilir. Bu da vajinal kuruluğa yol açar.
Cinsel İlişkide Ağrı: Cinsel ilişkide ağrı sorunu cinsel hazzı ve uyarılmayı azaltır, zamanla cinsellikten uzaklaşma sebebidir. Cinsel ilişkide ağrı vajinal kuruluğa neden olabileceği gibi, vajinal kurulukta cinsel ilişkide ağrıyı arttırarak kısır bir döngünün oluşmasını sağlar.
Vajinismus Problemi: Vajinismus hastaları bir kısmı cinsel ilişkide yaşadıkları aşırı kaygıdan dolayı yeterince ıslanamama sorunu yaşayabilirler. Ancak cinsel penetrasyon denenmeden yalnızca ön sevişmenin yapılmasında cinsel haz ve ıslaklık ile ilgili bir sorun oluşmaz.
Cinsel Travmalar: Geçmişte yaşanmış travmalar; cinsel taciz ve tecavüz olayları ciddi anlamda vajinal kuruluk nedeni olabilir.
İklim: Kuru veya soğuk hava, özellikle kış ayları genital bölgenin nemini azaltabilmektedir. O yüzden dış genital bölge sabunla asla yıkanmamalıdır.
Genital Hijyen Ürünleri: Genital bölgenin sabun veya intim şampuanlarla yıkanması, bunun bir alışkanlık haline getirilmesi özellikle obsesif (titizlik takıntılı) kadınlarda ciddi medikal sorunlara yol açabilir. Vajina kendi kendisini temizleyen bir organdır ve su harici kimyasal bir madde kullanılmamalıdır. Hijyen ürünlerinin pek çoğu vajinanın pH dengesini bozarak enfeksiyonlara, tahrişe, flora bozukluklarına ve kuruluğa yol açmaktadır.
Menopoz ve fizyolojik yaşlanma süreci vajinal epitelindeki ekstrasellüler matriksin almasına, bu da epitelin nemlenmesinin azalmasına, incelmesine ve daha kırılgan bir hale gelmesine yol açmaktadır.
Vajinal kuruluk, cinsel ilişkide ağrı, yanma ve kanama gibi sıkıntılara yol açabilir. Vajinanın doğal ıslaklığı, cinsel ilişki haricinde bile bir kadının yürüyüş sırasında iç dudaklarının birbirine sürtünerek tahriş olmasını engeller. Vajinal kuruluğa sahip kadınlar partnerleri ile ilişki yaşadıklarında cinsel ilişkide yanma ve acı, ilişki sonrasında ise vajinal enfeksiyonlar, mantar enfeksiyonları ve idrar yolu enfeksiyonları gibi problemlerle karşılaşırlar.
Vajinal kuruluk mutlaka tedavi edilmesi gereken bir problemdir. Bu durum zamanla cinsellikten uzaklaşmaya, ilişkilerde sorunlara ve özgüven kaybına yol açabilir. Uygun tedavi yöntemleriyle vajinal kuruluk giderilebilir.
Vajinal kuruluk tedavisi bireye ve hastalığa göre yapılmalıdır.
Vajinal kuruluğun tam aksine, vajina içinde ıslanmanın oldukça fazla olması ile karakterize bir durumdur. Bu durum kişinin özellikle cinsel ilişkide hissizlik yaşamasına, orgazm problemleri ile karşılaşmasına veya eşinin yeterince tatmin olamamasına yol açabilir. Vajinal hiperlubrikasyon, “vajinada aşırı ıslanma” farklı nedenlere bağlı olarak ortaya çıkar ve tedavisi mümkündür.
25 yaşındayım ve 1 senelik evli ilişki sırasında kuruluk yaşıyorum bi türlü çare bulamıyorum lubrikant krem kullanıyorum ama süreklı idrar yol imfeksiyonu yaşıyorum (1 sene içinde 8 kere)hormon tahlil yaptım ama corona yüzünden doktora gidemedim.yardımcı olabilirmisiniz
Merhaba tedavilerimiz ile ilgili detaylı bilgi ve randevu almak için bizi 02122251500 nolu telefondan arayabilirsiniz
VAJİNİSMUS TEDAVİSİ
