Kızlık zarı (himen) vajinanın hemen girişinde yer alan 1.5 - 2 mm ebatlarında çoğu zaman ince ve elastik bir deri katlantısından oluşmaktadır. Farklı görünümlerde de olabilir.
Vajinismus bir kızlık zarı problemi midir, yoksa tamamen psikolojik bir sorun mudur? Cinsel ilişkiye girememe ile kendisini gösteren vajinismus sorununda kızlık zarının ameliyatla alınması hangi durumlarda yapılmalıdır? Vajinismus tedavisi kızlık zarına zarar verir mi? Tüm bu konuları ele almak için öncelikle vajinismus ve kızlık zarı ile ilgili genel bilgiler verelim.
Bizim toplumumuzda vajinismus başta olmak üzere pek çok cinsel sorunun altında yatan, özellikle kızlık zarı ve cinsellik ile ilgili tabular ve abartılı şehir efsaneleridir:
Kızlık zarı tıpta “himen (hymen)” olarak bilinmektedir.
Kızlık zarı (himen),vajinanın hemen girişinde yer alan 1.5-2 mm ebatlarında, çoğu zaman ince ve elastik bir deri katlantısından oluşmaktadır. Genellikle halka şeklinde olup, ortası deliktir. Bu delikten dışarıya adet kanı akmaktadır.
Kızlık zarının yapısı çoğu zaman elastik ve yumuşak olmasına rağmen bazen fibrotik (sert) olabilir. Bu durum, sert veya ‘rigid hymen’ olarak adlandırılır. Kızlık zarının yapısı farklı görünümlerde de olabilir.
Kızlık zarının tamamen doğuştan gelen farklı yapısal çeşitleri vardır:
Vajinismus, ilişki sırasında birleşme anı geldiğinde kaygı ile kadının kendisini kasması ve cinsel birleşmeye engel olması halidir. Çoğu zaman durum tamamen psikolojiktir; korku ve kaygıyı azalttıkça sorun rahatlıkla çözüme kavuşmaktadır. Ancak her 100 kadının 10-15’inde yukarıda sayılan kızlık zarına bağlı doğuştan gelen kusurlar (perdeli kızlık zarı, sert kızlık zarı, elek şeklinde veya yarımay kızlık zarları) nedeniyle vajinismus sorunu gelişebilir.
2021 yılında The Journal of Obstetrics and Gynecology Research dergisinde yayınlanan kliniğimizin kurucusu Doç. Dr. Süleyman Eserdağ’ın çalışmasına göre de kızlık zarının anatomik varyasyonları cinsel ilişkide ağrı (disparoni) ve vajinismus gibi sorunlara yol açabilir. Bu durumlarda, minimal yerel müdahaleler sorunu çözmeye yardımcı olabilir.
Kızlık zarı, cinsel ilişki sırasında vajinal girişi kapatarak penisin girmesine engel olabilir. Kasılmaların da etkisi ile cinsel birleşme hiçbir şekilde gerçekleşmeyebilir veya oldukça ağrılı bir şekilde olabilir.
Vajinismus veya cinsel ilişkiye girememe/ağrılı birleşme sorunu yaşayan her kadına, daha ilk seansta deneyimli bir jinekolog tarafından jinekolojik bir muayene yapılması şarttır. Kızlık zarı problemleri ve vajinismus bir arada olabilir. 10-15 saniye süren bu basit jinekolojik muayenede; vajinismus ve kızlık zarı problemleri ile ilgili doğuştan gelen bir kusur olup olmadığı kolaylıkla belirlenebilmektedir. Bunun neticesinde kızlık zarının çıkartılması veya kesi atılması gibi işlemler uygulanabilir.
Vajinismus tedavisi öncesinde, bazen de tedaviye destek olmak amaçlı, kızlık zarına uygulanan iki ayrı yöntem vardır:
Kızlık zarı çıkartılması ameliyatı “Himenektomi” (Hymenectomy) olarak da bilinir. Yapılan bilimsel çalışmalar vajinismus hastalarının ağrı eşiklerinin diğer kadınlara göre daha düşük olduğunu göstermiştir. Yani, bu hastaların ağrı duyarlılıkları normalden daha fazladır. Diğer taraftan aşırı düzeyde sert, kalın ve etli bir yapı mevcutsa ilişki sırasında yaşadıkları ağrı problemi daha da artmaktadır. Bu nedenle bu hastaların operasyonla kızlık zarlarının alınması, yani himenektomi uygun bir yaklaşım olacaktır.
Kızlık zarı cerrahi olarak alınması lokal veya sedasyon (hafif uyku) anestezisi eşliğinde olabilir. Bu basit operasyon ortalama 10-15 dakika sürer ve operasyondan hemen sonra normal hayata dönülebilir.
Kızlık zarının ameliyatla alınması işlemi ileriki dönemlerde gebelik, cinsel haz, gebe kalma ve doğum yapma ile ilgili hiçbir soruna yol açmaz. Cinselliği asla olumsuz yönde etkilemez. Deneyimli jinekolog hekimler tarafından yapıldıktan sonra riski yok denecek kadar azdır.
Kızlık zarı kesilmesi “Himenotomi” (Hymenotomy) olarak da bilinir. Hafif yüksek kenarlı ve ince yapıdaki kızlık zarları cinsel ilişkiye girme ile ilgili sorun üretiyorsa, çıkartılmaya gerek duyulmadan basit bir şekilde kesilebilir. Böylelikle vajina girişi genişlemiş olacaktır.
Kızlık zarının kesilmesi operasyonu bir dakikadan kısa sürer, genelde lokal anestezi (bölgesel uyuşturulma) ile yapılır. Küçük bir kesi olduğundan çoğu zaman dikiş atılmasına da gerek yoktur.
Kızlık zarı kalın ve vajina girişinde darlık olan vajinismus hastalarında kızlık zarı çıkartılırken vajina girişi de rahatlatılabilir (vajina girişi genişletme operasyonu). Böylelikle cinsel ilişki son derece rahat bir hale gelecektir. Diğer taraftan vajina içinde doğuştan septum’u (ara bölmesi) olan hastalarda, cinsel ilişkiye girememe veya ağrılı girme sorunu yaşayan hastalarda septum çıkarılmalıdır.
Vajinismus sorunu yaşayanların pek çoğunun kızlık zarları jinekolog hekimler tarafından gereksiz yere alınmaktadır. Kızlık zarı ile ilgili bir sorun olmadığı sürece ameliyatla kızlığın alınması veya kızlık zarına çentik atılması yanlıştır. Bu tür uygulamalar kesinlikle sorunu çözmeyeceği gibi çözümü daha da zorlaştırabilir.
Hera Klinik olarak gözlemlerimize göre; cinsel ilişkiye giremeyen veya vajinismus sorunu ile başvuran her 100 kadının 10-15’inde kızlık zarı ameliyatları gerekmektedir.
Diğer taraftan, kızlık zarına bağlı fiziksel sebeplerle cinsel ilişkiye girememe veya ilişki sırasında acı duyma şikayeti nedeniyle cerrahi işlemler geçiren hastalara psikolojik destek de sağlanmalıdır. Çünkü her ne kadar fiziksel sorun giderilmişse de zaman içinde psikolojik kaygılar da yerleşmektedir. O yüzden ameliyat sonrası cinsel terapi de önermekteyiz.
Özetlemek gerekirse, vajinismus kelimesi isminde “vajina” geçse de aslında sorun çoğu zaman vajinada veya zarda değildir. Genelde bir kaygı problemidir, yani psikolojiktir ve cinsel tedavi gereklidir. Ancak bazı durumlarda zarın doğuştan gelen anormallikleri cinsel birleşmeye engel olabilir. Bu tür durumlarda vajinismusta kızlık zarı ameliyatları; zarın ameliyatla çıkartılması (himenektomi) veya kızlık zarı üzerine kesi yapılarak vajinal girişin açılması (himenotomi) operasyonları şart olabilir. Gereksiz yere yapılan cinsel terapiler, anatomik engeli olan hastalarda asla sonuç vermeyecektir.
Diğer taraftan, kızlık zarına operasyon yapılmış olsa da daha sonrasında psikolojik destek amaçlı vajinismus tedavisi gerekebilir. Çünkü vajinismus hastalarının pek çoğunda kızlık zarına işlem yapılmış olsa bile kaygı devam etmektedir.
VAJİNİSMUS TEDAVİSİ
